Προσομοίωση του πειράματος του Ερατοσθένη από τους μαθητές του 2ου ΓΕΛ Καρδίτσας-2025

Την Παρασκευή 21 Μαρτίου 2025 οι μαθητές του τμήματος Α2 του 2^ου Γενικού Λυκείου έλαβαν μέρος στη δράση «Το Πείραμα του Ερατοσθένη για τον υπολογισμό της ακτίνας της Γης-2025», τον συντονισμό της οποίας έχει η Πανελλήνια Ένωση Υπευθύνων Εργαστηριακών Κέντρων Φυσικών Επιστημών (ΠΑΝ.Ε.Κ.Φ.Ε). Πρόκειται για μια εκπαιδευτική αναβίωση του ευφυούς υπολογισμού της ακτίνας της Γης από τον Έλληνα μαθηματικό, αστρονόμο και φιλόσοφο της αρχαιότητας, Ερατοσθένη. Οι μαθητές/τριες επιχειρούν να υπολογίσουν την  ακτίνα της Γης από τον χώρο του σχολείου αξιοποιώντας την ημέρα της εαρινής ισημερίας, κατά την οποία οι ακτίνες του Ήλιου πέφτουν κάθετα στον Ισημερινό της Γης και την ώρα της απόλυτης μεσημβρίας (12.39 στις 21/3/2025 για το 2^ο ΓΕΛ).  Ο Ερατοσθένης ο Κυρηναίος (275-193 π.Χ) μπόρεσε να μετρήσει την ακτίνα της Γης με μικρή, συγκριτικά με τις σύγχρονες τιμές, απόκλιση υποθέτοντας πως οι ακτίνες του Ηλίου είναι παράλληλες και μετρώντας  την γωνία πρόσπτωσης που δημιουργεί η σκιά τους την ίδια ώρα σε δύο διαφορετικά γεωγραφικά σημεία ανήκοντα στον ίδιο μεσημβρινό.

Οι μαθητές/τριες (στην διάρκεια της 6^ης διδακτικής ώρας) ενημερώθηκαν αρχικά στην αίθουσα διδασκαλίας με την βοήθεια του διαδραστικού πίνακα για την εύρεση γενικά των γεωγραφικών συντεταγμένων και στη συνέχεια με την βοήθεια της εφαρμογής Google Earth βρήκαν τις γεωγραφικές συντεταγμένες του 2^ου ΓΕΛ Καρδίτσας, αλλά και την απόστασή του από το αντίστοιχο σημείο (πάνω στον ίδιο μεσημβρινό) στον Ισημερινό (μηδέν γεωγραφικό πλάτος και ίδιο γεωγραφικό μήκος, ένα σημείο στη Δημοκρατία του Κονγκό).

Στην αυλή του σχολείου, χωρίστηκαν σε διμελείς ομάδες και μέτρησαν το ύψος και την αντίστοιχη σκιά από κάθε κατακόρυφη ράβδο, βρίσκοντας έτσι (με την αντίστροφη συνάρτηση της εφαπτομένης) την γωνία Ράβδος – Ακτίνα Ήλιου. Στη  συνέχεια, με την βοήθεια κατάλληλου φύλλου εργασίας υπολόγισαν την περίμετρο του Ισημερινού, άρα και την ακτίνα της Γης με μεγάλη ακρίβεια. Η όλη διαδικασία είναι εναρμονισμένη με το κεφάλαιο την Παραλλήλων Ευθειών στην Ευκλείδεια Γεωμετρία της Α΄ Λυκείου, αλλά και με τις γνώσεις των μαθητών στην Στοιχειώδη Τριγωνομετρία. Τέλος, τα αποτελέσματά τους καταχωρήθηκαν στον ειδικά αφιερωμένο στο πείραμα του Ερατοσθένη δικτυακό τόπο (πλατφόρμα Moodle). Οι μαθητές/τριες συμμετείχαν με ενθουσιασμό σε μια βιωματική–ανακαλυπτική διαδικασία, κατανοώντας έστω και σε ένα μικρό βαθμό την αξία της επιστημονικής γνώσης. Η δραστηριότητα υλοποιήθηκε με τη συνδρομή των εκπαιδευτικών Σ. Σκοτίδα, ΠΕ03 και Θ. Σιαφάκα, ΠΕ03.